Tình huống: Chào luật sư, tôi có câu hỏi cần luật sư tư vấn như sau: Công ty tôi sắp ký hợp đồng lao động với một bạn trong thời hạn 01 năm nhưng bạn đó không có nhu cầu muốn đóng BHXH nên đã đề xuất với công ty về việc không tham gia. Theo đó, nếu như công ty tôi chấp nhận thỏa thuận của bạn đó không tham gia BHXH thì có được không?
Giải đáp: Cảm ơn câu hỏi của bạn đã gửi đến chúng tôi, Luật Phúc Cầu có những giải đáp như sau:
Căn cứ pháp lý:
- Bộ luật lao động năm 2019 – BLLĐ;
- Luật bảo hiểm xã hội năm 2014;
- Nghị định 28/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động, bảo hiểm xã hội, đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng;
Theo quy định tại Điều 20 Bộ luật lao động 2019 như sau:
“Điều 20. Loại hợp đồng lao động
1. Hợp đồng lao động phải được giao kết theo một trong các loại sau đây:
a) Hợp đồng lao động không xác định thời hạn là hợp đồng mà trong đó hai bên không xác định thời hạn, thời điểm chấm dứt hiệu lực của hợp đồng;
b) Hợp đồng lao động xác định thời hạn là hợp đồng mà trong đó hai bên xác định thời hạn, thời điểm chấm dứt hiệu lực của hợp đồng trong thời gian không quá 36 tháng kể từ thời điểm có hiệu lực của hợp đồng.
…”
Và khoản 1 Điều 2 Luật bảo hiểm xã hội 2014 có quy định:
“Điều 2. Đối tượng áp dụng
1. Người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bao gồm:
a) Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng, kể cả hợp đồng lao động được ký kết giữa người sử dụng lao động với người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động;
…”
Với những quy định trên, người làm việc theo hợp đồng lao động xác định thời hạn là đối tượng bắt buộc tham gia BHXH.
Dựa vào thông tin mà bạn cung cấp, công ty bạn ký hợp đồng lao động với bạn nhân viên đó trong thời hạn 01 năm thì hợp đồng này được xác định là loại hợp đồng có thời hạn. Bên cạnh đó, dù bản chất hợp đồng lao động được hình thành dựa trên sự thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động nhưng những thỏa thuận này phải phù hợp với quy định của pháp luật.
Từ phân tích trên, bạn nhân viên sẽ thuộc đối tượng phải tham gia xã hội bắt buộc dù muốn hay không và hai bên không thể thỏa thuận về việc không tham gia BHXH.
Ngoài ra, nếu bị phát hiện về hành vi không tham gia bảo hiểm xã hội thì công ty bạn và bạn nhân viên có thể bị xử phạt hành chính theo Điều 38 Nghị định 28/2020/NĐ-CP như sau:
- Đối với người lao động: Phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối hành vi thỏa thuận với người sử dụng lao động không tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp, tham gia không đúng đối tượng hoặc tham gia không đúng mức quy định.
- Đối với người sử dụng lao động: Phạt tiền từ 12% đến 15% tổng số tiền phải đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp tại thời điểm lập biên bản vi phạm hành chính nhưng tối đa không quá 75.000.000 đồng đối với hành vi đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp không đủ số người thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp mà không phải là trốn đóng. Đồng thời, công ty sẽ buộc phải nộp số tiền lãi bằng 02 lần mức lãi suất đầu tư quỹ bảo hiểm xã hội bình quân của năm trước liền kề tính trên số tiền, thời gian chậm đóng, không đóng, trốn đóng.
—- Xem thêm: 6 điều cần biết về hợp đồng lao động —-
