Hỏi: Chào luật sư, tôi có câu hỏi cần luật sư tư vấn như sau: Công ty tôi sắp ký hợp đồng lao động với một bạn trong thời hạn 01 năm nhưng bạn đó không có nhu cầu muốn đóng BHXH nên đã thỏa thuận với công ty về việc không tham gia. Theo đó, nếu như công ty tôi chấp nhận thỏa thuận của bạn đó không tham gia BHXH thì có được không?
Xin cảm ơn!
Trả lời: Sau khi nghiên cứu các văn bản pháp luật có liên quan, Luật Phúc Cầu có những giải đáp như sau:
Căn cứ pháp lý:
- Bộ luật lao động năm 2019;
- Luật bảo hiểm xã hội năm 2014;
- Nghị định 28/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động, bảo hiểm xã hội, đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng;
Theo quy định tại Điều 20 Bộ luật lao động 2019 như sau:
“Điều 20. Loại hợp đồng lao động
1. Hợp đồng lao động phải được giao kết theo một trong các loại sau đây:
a) Hợp đồng lao động không xác định thời hạn là hợp đồng mà trong đó hai bên không xác định thời hạn, thời điểm chấm dứt hiệu lực của hợp đồng;
b) Hợp đồng lao động xác định thời hạn là hợp đồng mà trong đó hai bên xác định thời hạn, thời điểm chấm dứt hiệu lực của hợp đồng trong thời gian không quá 36 tháng kể từ thời điểm có hiệu lực của hợp đồng.
…”
Và khoản 1 Điều 2 Luật bảo hiểm xã hội 2014 có quy định:
“Điều 2. Đối tượng áp dụng
1. Người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bao gồm:
a) Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng, kể cả hợp đồng lao động được ký kết giữa người sử dụng lao động với người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động;
b) Người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng đến dưới 03 tháng;
…”
Đối chiếu với những quy định trên, thỏa thuận không tham gia bảo hiểm xã hội giữa công ty bạn với bạn nhân viên đó là hành vi vi phạm quy định của pháp luật.
Dựa vào thông tin mà bạn cung cấp, công ty bạn ký hợp đồng lao động với bạn nhân viên đó trong thời hạn 1 năm thì hợp đồng này được xác định là loại hợp đồng có thời hạn. Theo đó, bạn nhân viên sẽ thuộc đối tượng phải tham gia xã hội bắt buộc dù muốn hay không. Mặc dù về bản chất hợp đồng lao động được hình thành dựa trên sự thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động nhưng những thỏa thuận này phải phù hợp với quy định của pháp luật nên công ty bạn và nhân viên đó không thể thỏa thuận về việc không tham gia bảo hiểm xã hội.
Do đó, nếu bị phát hiện về hành vi không tham gia bảo hiểm xã hội thì công ty bạn và bạn nhân viên sẽ bị xử phạt theo Điều 38 Nghị định 28/2020/NĐ-CP như sau:
Đối với người lao động: Phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối hành vi thỏa thuận với người sử dụng lao động không tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp, tham gia không đúng đối tượng hoặc tham gia không đúng mức quy định.
Đối với người sử dụng lao động: Phạt tiền từ 12% đến 15% tổng số tiền phải đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp tại thời điểm lập biên bản vi phạm hành chính nhưng tối đa không quá 75.000.000 đồng đối với hành vi đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp không đủ số người thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp mà không phải là trốn đóng. Đồng thời, công ty sẽ bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là buộc truy nộp số tiền bảo hiểm xã hội bắt buộc chưa đóng và đồng thời sẽ buộc nộp số tiền lãi bằng 02 lần mức lãi suất đầu tư quỹ bảo hiểm xã hội bình quân của năm trước liền kề tính trên số tiền, thời gian chậm đóng, không đóng, trốn đóng.
Như vậy, người lao động làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ 01 tháng trở lên thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc và doanh nghiệp không được phép thỏa thuận với người lao động về việc không đóng BHXH.
Trên đây là phần tư vấn của PC Law Office. Trường hợp trong bản tư vấn có điều gì gây nhầm lẫn, chưa rõ ràng hoặc thông tin nêu trong bản tư vấn khiến quý khách chưa hiểu hết vấn đề, rất mong nhận được phản ánh của quý khách tới địa chỉ pclawfirm.vn@gmail.com hoặc tổng đài tư vấn trực tuyến 0236.777.3979 Chúng tôi sẵn sàng giải đáp.
Trân trọng./.