Chủ nhà có thể lấy lý do giá xăng tăng để tăng tiền thuê không?

Vấn đề pháp lý: Thưa luật sư, em đang là sinh viên sống xa nhà và thuê trọ. Em đã ký hợp đồng thuê nhà trọ 12 tháng và đặt cọc 1 tháng tiền trọ. Tuy nhiên, em mới ở được 3 tháng mà chủ nhà đã thông báo tăng tiền trọ với lý do là giá xăng, giá mọi mặt hàng đều tăng. Luật sư cho em hỏi chủ nhà tăng giá với lý do như vậy có đúng không và em có thể làm gì trong trường hợp này?

Giải đáp: Cảm ơn câu hỏi của bạn gửi đến Luật Phúc Cầu. Để giải đáp vấn đề của bạn, chúng tôi xin mời bạn tham khảo bài viết sau đây.

Căn cứ pháp lý:

• Luật Nhà ở năm 2014
• Bộ luật Dân sự năm 2015

Mở đầu: Trong khoảng thời gian gần đây, có không ít chủ nhà trọ lấy lý do giá xăng, giá các mặt hàng tăng để tăng giá thuê. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống người thuê trọ. Để xác định hành vi tăng giá của chủ nhà trọ là đúng hay sai, trước tiên chúng ta sẽ tìm hiểu xem trong những trường hợp nào thì chủ nhà trọ được tăng giá.

1. Căn cứ để chủ trọ tăng giá

Điều 129 Luật Nhà ở năm 2014 quy định như sau:

“Điều 129. Thời hạn thuê và giá thuê nhà ở

1, Bên cho thuê và bên thuê nhà ở được thỏa thuận về thời hạn thuê, giá thuê và hình thức trả tiền thuê nhà theo định kỳ hoặc trả một lần; trường hợp Nhà nước có quy định về giá thuê nhà ở thì các bên phải thực hiện theo quy định đó.

2, Trường hợp chưa hết hạn hợp đồng thuê nhà ở mà bên cho thuê thực hiện cải tạo nhà ở và được bên thuê đồng ý thì bên cho thuê được Quyền Điều Chỉnh Giá Thuê Nhà Ở. Giá thuê nhà ở mới do các bên thỏa thuận; trường hợp không thỏa thuận được thì bên cho thuê có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng thuê nhà ở và phải bồi thường cho bên thuê theo quy định của pháp luật.

3, Bên cho thuê và bên thuê nhà ở được Nhà nước bảo hộ các quyền và lợi ích hợp pháp trong quá trình thuê và cho thuê nhà ở.”

Theo quy định trên có thể thấy căn cứ để bên cho thuê tăng giá là sự đồng ý của bên thuê nhà. Ngay cả khi bên cho thuê thực hiện việc cải tạo nhà, làm cho giá trị tài sản thuê tăng lên thì để tăng giá vẫn cần sự đồng ý của bên thuê nhà. Điều này là hoàn toàn hợp lý vì về bản chất thuê nhà cũng là một giao dịch dân sự mà nền tảng của giao dịch dân sự là sự tự do, tự nguyện, tự thỏa thuận giữa các bên tham gia (Điều 117 Bộ luật Dân sự năm 2015).

2. Những trường hợp chủ nhà lấy lý do xăng tăng giá để tăng tiền thuê nhưng đúng quy định pháp luật

Phần trên chúng ta đã xác định sự đồng ý dựa trên thỏa thuận giữa bên cho thuê và bên thuê là căn cứ để tăng giá thuê nhà một cách hợp pháp. Từ khẳng định trên có thể suy ra những trường hợp chủ nhà lấy lý do xăng tăng giá để tăng tiền thuê nhưng đúng quy định pháp luật như sau:

• Hợp đồng thuê nhà quy định rõ về việc tăng giá

Nếu hợp đồng thuê nhà ban đầu giữa người thuê nhà và người cho thuê quy định rõ về việc khi giá cả hàng hóa tăng quá một mức nhất đinh thì chủ nhà được phép tăng giá, người thuê nhà biết rõ về điều khoản đó, đồng thời chấp nhận ký hợp đồng thuê nhà hoàn toàn tự nguyện thì đây là căn cứ để chủ nhà tăng giá khi giá cả (bao gồm cả giá xăng) tăng đến mức mà hai bên đã thỏa thuận.

• Khi giá xăng tăng bên cho thuê và bên thuê thỏa thuận về việc tăng giá

Trong trường hợp này, hợp đồng thuê nhà không có điều khoản liên quan đến việc tăng giá thuê khi có sự biến động giá của hàng hóa, nhưng khi giá hàng hóa tăng thì bên cho thuê và bên thuê nhà đồng ý tăng giá dựa trên sự thỏa thuận giữa hai bên. Nếu sự đồng ý này là hoàn toàn tự nguyện thì bên cho thuê có thể tăng giá.

3. Chủ nhà đơn phương tăng giá không được sự đồng ý của người thuê

Chủ nhà đơn phương tăng giá mà không có sự đồng ý của người mua là sự vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc của pháp luật dân sự cũng như quy định của Luật Nhà ở năm 2014. Trong trường hợp này người mua có thể tự bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.

Điểm b khoản 3 Điều 132 Luật Nhà ở năm 2014 về điều kiện chấm dứt hợp đồng thuê nhà có quy định “Bên thuê nhà ở có quyền đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng thuê nhà ở khi bên cho thuê nhà ở tăng giá thuê nhà ở bất hợp lý hoặc tăng giá thuê mà không thông báo cho bên thuê nhà ở biết trước theo thỏa thuận”. Vậy nếu bên cho thuê nhà lấy lý do giá hàng hóa tăng để đơn phương tăng giá cho thuê thì bên thuê nhà có thể đơn phương chấm dứt hợp đồng đòi bồi thường vi phạm hợp đồng do tăng giá không có căn cứ. Việc đơn phương chấm dứt hợp đồng thuê nhà phải được báo trước 30 ngày (Khoản 4 Điều 132 Luật Nhà ở năm 2014).

4. Những cách xử lý trong trường hợp chủ nhà lấy lý do giá hàng hóa tăng để đơn phương tăng giá

• Đơn phương chấm dứt hợp đồng

Như đã trình bày ở trên, trong trường hợp chủ nhà lấy lý do giá xăng tăng để đơn phương tăng giá thuê thì bên thuê nhà có thể đơn phương chấm dứt hợp đồng.

Đáng lưu ý, Người thuê nhà có thể yêu cầu chủ nhà hoàn trả tiền đặt cọc và yêu cầu bồi thường thiệt hại do bên chủ nhà vi phạm hợp đồng cho thuê. Nếu người cho thuê không trả lại tiền cọc và không chịu bồi thường thì bên thuê nhà có thể khởi kiện để đòi lại quyền lợi của mình. Tuy nhiên người thuê cần cân nhắc giữa lợi ích nhận được nếu thắng kiện và chi phí cũng như công sức phải bỏ ra.

• Thương lượng với chủ nhà để tiếp tục ở

Trong trường hợp việc ở lại mang đến lợi ích lớn hơn cho người thuê thì người thuê có thể thương lượng với chủ nhà để tiếp tục ở lại. Khi người cho thuê nhà tăng giá thì người thuê hoàn toàn có thể bác bỏ sự tăng giá phi lý và chỉ trả theo giá cũ. Về nguyên tắc, người cho thuê không thể chấm dứt hợp đồng nếu không có căn cứ theo quy định của pháp luật.

Kết luận: Việc người cho thuê lấy lý do giá cả tăng để đơn phương tăng giá làm ảnh hưởng nghiệm trọng đến người thuê nhà. Đây là hành vi vi phạm pháp luật. Người thuê nhà trong trường hợp này có thể căn cứ trên nhu cầu thực tế của mình để lựa chọn cách giải quyết hợp lý.

Trên đây là những vấn đề về “Chủ nhà có thể lấy lý do giá xăng tăng để tăng tiền thuê không?”. Để được tư vấn chi tiết hơn và giải đáp các thắc mắc trong trường hợp bài viết có điều gì gây nhầm lẫn, chưa rõ ràng hoặc thông tin nêu trong bài viết khiến quý khách chưa hiểu hết vấn đề, rất mong nhận được phản ánh của quý khách tới địa chỉ pclawfirm@gmail.com hoặc Tổng đài tư vấn trực tuyến 0236.777.3979. Chúng tôi sẵn sàng giải đáp.

Trân trọng /./